Trâu VN có nguồn gốc từ
trâu rừng thuần chủng, thuộc nhóm trâu đầm lầy. Lông màu xám hoặc xám đen, thân
hình vạm vỡ, thấp ngắn bụng to, mông đốc, bầu vú nhơ, sừng có hình lưỡi
liềm. Ngày xưa, người ta phân biệt trâu lành hay trâu dữ là một phần
nhờ vào đôi sừng trêm chỏm đầu: sừng dài, uốn cong hình lưỡi liềm cùng
cặp mắt to dữ thì phải coi chừng và có biện pháp thuần phục. Nếu trâu
cái TB từ 350-400 kg có tầm vóc từ vừa đến to, linh hoạt và hiền lành
thì trâu đực nặng từ 400-450kg có tầm vóc lớn, cân đối, dài đòn trước
cao sau thấp, tính khí hăng hái nhưng hiền lành.
Không chỉ có thế
con trâu còn có 1 vị trí to lớn trong đời sống tinh thần của con người
VN . Hình ảnh con trâu đi trước cái cày đi sau đã trở thành hình ảnh
gần gũi bao đời nay . Chính vì vậy nó là 1 phần ko thể thíu của người
nông dân. Hình ảnh con trâu ung dung gặm cỏ non , xanh mát và trên
trời là những cánh diều bay cao giữa không trung đã in sâu trong tâm
trí người VN. Chăn trâu thả diều là 1 trong những trò chơi của trẻ em
nông thôn , 1 thú vui đầy lý thú . Trên lưng trâu còn có bao nhiu là
trò như đọc sách , thổi sáo ..Những đứa trẻ đó lớn dần lên , mỗi người
mỗi khác nhưng sẽ ko bao giờ quên được những ngày thơ ấu:
Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta,
Cái cày nối nghiệp nông gia,
Ta đây trâu đấy ai mà quản công.
Ngoài
ra trâu con gắn liền với những lễ hội truyền thống như chọi trâu đâm
trâu . Lễ hội chọi trâu ở HP là nổi tiếng nhất .Hải Phòng là vùng đất
có truyền thống văn hoá với nhiều di tích lịch sử và danh thắng mang
đặc trưng của miền biển. Trong những di sản văn hoá ấy, nổi bật là lễ
hội chọi trâu Đồ Sơn - một lễ hội mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc. Lễ
hội nói chung là một sinh hoạt văn hoá, tôn giáo, nghệ thuật truyền
thống phản ánh cuộc sống vật chất và tâm linh của một cộng đồng trong
quá khứ. Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn được khôi phục lại hơn 10 năm nay và
được Nhà nước xác định là 1 trong 15 lễ hội quốc gia, bởi lễ hội này
không chỉ có giá trị văn hoá, tín ngưỡng, độc đáo mà còn là điểm du
lịch hấp dẫn với mọi người.
Con trâu cũng có mặt trong lễ hội đình
đám Việt Nam như tục chọi trâu ở Đồ Sơn (Hải Phòng), tục đâm trâu ở Tây
Nguyên, nhưng từ lâu lắm rồi người Đồ Sơn đã lưu truyền câu ca dao
cổ:
"Dù ai buôn đâu, bán đâu
Mồng chín tháng tám chọi trâu thì về
Dù ai bận rộn trăm bề
Mồng chín tháng tám nhớ về chọi trâu"
Cũng có nhiều ý kiến về nguồn gốc ra đời của lễ hội chọi trâu đưa ra
những căn cứ giải thích khác nhau, nhưng ở Đồ Sơn vẫn có câu thành ngữ
"Trống mọi làng cùng đánh, thánh mọi làng cùng thờ" để lập luận Hội
chọi trâu ra đời cùng với việc trở thành hoàng làng. Không những thế để
nói lên sự sung túc, thành công của nhà nông có câu:
Ruộng sâu, trâu nái
Tìm
hiểu nguồn gốc ấy để thấy rằng lễ hội chọi trâu có một ý nghĩa rất
quan trọng trong đời sống người Đồ Sơn từ xưa tới nay. Ngoài nhu cầu
vui chơi, tìm hiểu, qua lễ hội người ta tưởng nhớ đến công ơn của các
vị thần, duy trì kỷ cương làng xã, để cầu nguyện cho "nhân khang, vật
thịnh".Chọi trâu không chỉ đơn thuần "hai con trâu chọi" mà nó đã trở
thành tục lệ, tín ngưỡng độc đáo ở vùng biển Đồ Sơn. Người dân đặt vào
lễ hội niềm tin và hy vọng bởi những cặp trâu chọi sẽ quyết định thắng
thua, thành bại cho phe giáp ngày trước, phường xã ngày nay. Người Đồ
Sơn gắn lễ hội chọi trâu với việc thờ cúng thành hoàng làng với mong
muốn những chuyến đi biển thuận buồm xuôi gió, cho nên ngày Hội càng
trở nên thiêng liêng, trang trọng. Vào Hội, mọi người được dịp hoà mình
vào cộng đồng để tình cảm kết nối bền chặt, gắn bó hơn. Vì thế mà
tinh thần đoàn kết, ý thực cộng đồng cũng được duy trì, khẳng định.
Con trâu được xem là một con vật linh thiêng bởi vì nó nằm trong mười
hai con giáp mà người VN cũng như người phương Đông dùng để tính tuổi,
tính năm. Ngoài ra, con trâu còn được đưa vào nhiều bức tranh của
làng tranh Đông Hồ nổi tiếng như bức tranh “Trẻ em cưỡi trâu thổi
sáo”. Và con trâu cũng đã được xem là biểu tượng của Seagames 22. ĐNA
tổ chức tại VN. Biểu tượng Trâu Vàng mặc quần áo cầu thủ đón các vận
động viên của các nước bạn vào ngày 25/12/2002 là sự tôn vinh con trâu
VN người dân VN.
Con vật thiêng này cũng là con vật đã in đậm vào
kí ức tuổi thơ khi nhớ về làng quê. Nhà thơ Giang Nam đã ghi nhận kí
ức tuổi thơ khi nhớ về quê hương:
“Thuở còn thơ ngày hai buổi đến trường
Yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ
Ai bảo chăn trâu là khổ
Tôi mơ màng như chim hót trên cao.”
Ngày
nay, có rất nhiều máy móc hiện đại đã xuất hiện khắp nơi trên cánh
đồng làng quê VN nhưng con trâu vẫn là con vật gắn bó thân thiết với
người nông dân. Trâu luôn là con vật không thể thiếu ở lầngng quê VN-con
vật linh thiêng trong sâu thẩm tâm hồn người dân VN. Con vật thiêng
ấy sẽ mãi mãi in đậm trang kí ức của người dân V nhất là những người
xa xứ
ai coi Tks một cái